Marzec 1968 - wydarzenia w Gdańsku

Marzec '68 - kryzys polityczny wywołany ograniczaniem wolności, polityką antyinteligencką władz, tarciami wewnątrzpartyjnymi w PZPR oraz kampanią antysemicką. Efektem kryzysu były wystąpienia studenckie oraz represje względem osób pochodzenia żydowskiego.

Na początku 1968 r. w Pradze I sekretarzem partii zostaje Aleksander Dubczek rozpoczyna się "Praska Wiosna", konsekwencją jest wzrost poglądów wolnościowych w Polsce.

Wewnątrz PZPR trwa walka o władzę, grupa zrzeszona wokół ministra spraw wewnętrznych Mieczysława Moczara zwana "Partyzantami" (brali udział w partyzantce komunistycznej w trakcie II Wojny Światowej) o poglądach populistycznych, nacjonalistycznych, antyinteligenckich oraz antysemickich dąży do przejęcia władzy i obalenia Władysława Gomułki.

Z drugiej strony tworzyło się środowisko ludzi związanych z Adamem Michnikiem oraz Jackiem Kuroniem, Karolem Modzelewskim ("Komandosi"), którzy w ramach istniejącego systemu komunistycznego buntowali się przeciwko ograniczaniu wolności wypowiedzi. Punktem zapalnym było zdjęcie ze sceny w styczniu 1968 r. "Dziadów" w reż. Kazimierza Dejmka, posądzanych o treści antyradzieckie. Protest studentów i demonstracje w wielu miastach w Polsce spotyka się z gwałtowną, brutalną reakcją władz państwowych.

Konsekwencją wydarzeń z marca 1968 r. były aresztowania i kary więzienia oraz wypędzenie z Polski ponad 15 tys. Polaków pochodzenia żydowskiego. Dla osób krytycznie nastawionych względem systemu komunistycznego dowód na niemożność reformy systemu.

W Gdańsku

Wydarzenia w Gdańsku miały zdecydowanie inny charakter niż w Warszawie. Protesty studentów odbywały się za zgodą władz uczelni oraz elementy antysemickie stanowiły margines wydarzeń.